Vele zzp’ers vragen zich af wat het betekent als door de opdrachtgever een concurrentiebeding of relatiebeding in een overeenkomst van opdracht wordt opgenomen. In dit artikel leggen we uit of dit mag, hoe een concurrentiebeding werkt en wat de gevolgen voor jou als zelfstandig ondernemer zijn.
Wat is een concurrentiebeding en relatiebeding?
Met een concurrentiebeding kan de opdrachtgever de zelfstandig ondernemer verbieden om na het einde van zijn contract soortgelijke werkzaamheden uit te voeren bij een ander bedrijf. Of zelf een concurrent te worden door een rivaliserend bedrijf op te richten Een relatiebeding voor zzp’ers is een vorm van concurrentiebeding, die de zelfstandige verbiedt om voor klanten en/of relaties van de vroegere werkgever te gaan werken.
De opdrachtgever wil hiermee voorkomen dat de zelfstandig ondernemer na het contract de opgedane kennis en ervaring inzet voor het eigen bedrijf of een andere werkgever. Of dat hij of zij na het einde van het contract met zijn klanten, leveranciers en samenwerkingspartners gaat werken.
Als zzp’er ben je gehouden aan wat je in een contract overeenkomt
Voor zzp’ers bestaan er géén specifieke wetten of regels met betrekking tot een concurrentiebeding. Bij contracten tussen zzp’ers en opdrachtgevers is het algemene beginsel van contractenrecht van toepassing. Dit houdt in dat je als zzp’er gebonden bent aan hetgeen je met je opdrachtgever hebt afgesproken en in een ondertekend contract bent overeengekomen.
Bij een werkgever- werknemersrelaties is er wel wetgeving betreffende een concurrentie- en/of relatiebeding. Dit beding mag in principe niet in een tijdelijk arebidscontract worden opgenomen. Er geldt echter één uitzondering. Als de werkgever kan aantonen dat er sprake is van zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen, mag een concurrentiebeding in een arbeidscontract worden opgenomen.
Juridische service
Heb je twijfels of een vraag over een overeenkomst, modelcontract of heb je een geschil? Heb je een juridisch probleem? Neem dan snel contact op het de juridische helpdesk van Het Ondernemerscollectief: daar kun je terecht als je een vraag hebt of advies wilt.
Te streng concurrentiebeding wordt gezien als fictieve dienstbetrekking
Een concurrentiebeding of relatiebeding beperkt de vrijheid van ondernemen van een zzp’er. Let op: áls er een concurrentiebeding in het contract is opgenomen en je zet je handtekening onder het bewuste contract, is dit bindend. Ofwel: je zit er aan vast en kunt in de problemen komen als je je niet aan het beding houdt. Het beding moet wél nauwkeurig omschreven zijn, anders heeft het geen rechtskracht. Er moet bijvoorbeeld duidelijk vermeld worden op welke specifieke werkzaamheden, bestaande of potentiële klanten het beding betrekking heeft. Of er moet een tijdsperiode of regio worden aangegeven.
Is het concurrentiebeding te streng en veelomvattend? Dan kan de Belastingdienst oordelen dat er sprake is van een fictieve dienstbetrekking. De opdrachtgever is dan werkgeverspremies verschuldigd. De Belastingdienst heeft naar aanleiding van de wet DBA (Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties) bepaald dat er géén beding in een contract mag worden opgenomen dat de zzp’er in onredelijke mate beperkt in de uitoefening van zijn werkzaamheden en het werven van nieuwe opdrachten.
Staat er een boetebeding in het zzp-contract?
Is er een boetebeding in het zzp-contract opgenomen bij overtreding van het relatiebeding? Het boetebeding moet aan wettelijke randvoorwaarden voldoen, anders is deze niet rechtsgeldig en (gedeeltelijk) vernietigbaar. Als er een rechtsgeldige boeteclausule is opgenomen, loopt de zzp’er een groter risico als wanneer een boetebeding ontbreekt. Bij het ontbreken van een boetebeding zal de opdrachtgever zelf in actie moeten komen. De rechter heeft altijd het recht een boete billijkheidshalve te matigen.
Wil je meer informatie of juridisch advies: word lid van Het Ondernemerscollectief en maak gratis gebruik van de juridische service.
Akkoord met beding of vrijheid houden om te ondernemen?
De wet kent geen maximale duur van een concurrentiebeding. Uit jurisprudentie blijkt dat de rechter de duur vaak beperkt tot maximaal één jaar. Wil je als zzp’er dat het concurrentiebeding uit het contract wordt geschrapt of wordt ingeperkt, maar wil de opdrachtgever daar niet aan? Dan moet je je afvragen of je akkoord gaat met het beding of liever de vrijheid houdt om met willekeurig welke opdrachtgever samen te werken.
Onderaan dit artikel kun je een aantal voorbeeld overeenkomsten downloaden. Hierin is dit beding niet opgenomen.