#ZZPUpdate week 50: Nu.nl en Volkskrant belichten het grote aantal zzp’ers dat blijft ondernemen, Kabinet wil haast maken met VBAR maar krijgt weinig steun van Tweede Kamer en ondernemerschap verdient meer aandacht in het onderwijs

Nu.nl en Volkskrant belichten het grote aantal zzp’ers dat blijft ondernemen

De aangescherpte handhaving op schijnzelfstandigheid levert voorlopig vooral veel rumoer op, maar weinig van de voorspelde chaos, zo blijkt uit cijfers van NU.nl. Terwijl de Belastingdienst in sectoren als bouw en zorg vaker op de stoep staat, blijven opdrachtgevers en zzp’ers opvallend standvastig. Het aantal zelfstandigen stijgt zelfs licht door naar bijna 1,8 miljoen. Alleen in delen van de zorg is een bescheiden uitstroom te zien, al wijst Actiz er meteen op dat de behoefte aan flexibele krachten onverminderd groot blijft. Het beeld dringt zich op dat de handhaving vooral onzekerheid creëert, zonder dat het systeem daadwerkelijk minder afhankelijk wordt van zelfstandigen.

Cijfers van de Volkskrant laten zien dat er wel een trendbreuk is, maar eerder eentje van afremming dan van instorting. Na jaren van explosieve groei daalt het aantal zelfstandigen voor het eerst (73.000 minder) vooral in sectoren waar tekorten juist nijpend zijn. Dat roept vragen op: lost strengere handhaving iets op, of verschuiven de problemen simpelweg? Terwijl hoogleraren waarschuwen dat zzp’ers het solidariteitssysteem zouden ondermijnen, kiest 94 procent van de zelfstandigen er bewust voor te blijven ondernemen. De kern lijkt daardoor steeds duidelijker: niet de zzp’er veroorzaakt het probleem, maar het wankelende arbeidsmarktbeleid dat flexibiliteit nodig heeft, maar het tegelijkertijd probeert te beperken.

Bronnen: Nu.nl en Volkskrant

Belastingdienst onderzoekt 842 bedrijven op schijnzelfstandigheid

De Belastingdienst heeft dit jaar een start gemaakt met de aanpak van schijnzelfstandigheid: tot 1 november zijn 842 bedrijven onder de loep genomen, waarvan er nog 436 worden onderzocht. Dit blijkt uit het voortgangsrapport dat afgelopen woensdagmiddag door het demissionair kabinet naar de Tweede Kamer is gestuurd. Deze bedrijfsonderzoeken kunnen gevolgd worden door een boekenonderzoek als er vermoedens van schijnzelfstandigheid zijn. De Belastingdienst in de eerste tien maanden van dit jaar 237 boekenonderzoeken uit, waarvan nog 127 onderhanden zijn.

Hoewel het opheffen van het handhavingsmoratorium veel onrust veroorzaakte in de zzp-wereld, ziet het ministerie van Financiën dat beeld niet terug in de praktijk. Volgens de woordvoerder proberen bedrijven over het algemeen wél de regels na te leven, al benadrukken demissionair minister Mariëlle Paul en staatssecretaris Eugène Heijnen dat fouten in arbeidsrelaties in alle sectoren voorkomen, van bouw en zorg tot onderwijs en industrie. Vanaf 1 januari 2025 kan de Belastingdienst met terugwerkende kracht naheffingen opleggen bij vastgestelde schijnzelfstandigheid, waardoor de druk verder oploopt.

Bron: De Ondernemer

Kabinet blijft vasthouden aan VBAR, maar politiek is weinig enthousiast

Het kabinet blijft stevig inzetten op een snelle behandeling van de Wet Verduidelijking Beoordeling Arbeidsrelaties en Rechtsvermoeden (VBAR). Minister Paul (VVD) en staatssecretaris Heijnen (BBB) dringen er opnieuw bij de Tweede Kamer op aan om haast te maken, mede omdat de wet onderdeel is van het Nederlandse herstelplan richting Brussel. Als Nederland de deadline niet haalt, kan dat zo’n €600 miljoen schelen. Daarom wordt zelfs gewerkt aan een verzoek om de Europese deadline op te rekken tot 31 augustus 2026, al loopt de behandeling in Den Haag gestaag door: de Kamer heeft al vragen gesteld en wacht op antwoorden van het kabinet.

Toch blijkt uit die vragen vooral dat de VBAR op weinig enthousiasme kan rekenen. De VVD, D66, CDA en SGP steunen namelijk liever hun eigen Zelfstandigenwet, waar al een duidelijke voorkeur voor werd uitgesproken in het tussenakkoord van D66 en CDA. Maar de voortgang van die alternatieve wet is schimmig: sinds initiatiefnemer Thierry Aartsen (VVD) de Kamer verliet, ligt het stil en is het voorstel nog niet eens bij de Raad van State ingediend. Minister Paul erkent dat er gesprekken zijn geweest met de initiatiefnemers, maar zolang er geen concreet voorstel ligt, zet het kabinet door met de VBAR, al hint ze erop dat onderdelen van de Zelfstandigenwet mogelijk alsnog kunnen worden ingepast. Op 18 december praat het kabinet verder met de Kamer over het zzp-beleid.

Bron: ZiPconomy

Ondernemers pleiten voor meer aandacht voor ondernemerschap in het onderwijs

Uit onderzoek van Knab onder ruim 1.000 zelfstandig ondernemers blijkt dat het middelbaar onderwijs volgens hen veel te weinig doet om ondernemerschap vroeg te stimuleren. Maar liefst 83% zegt dat er op school nauwelijks aandacht was voor ondernemende vaardigheden, terwijl ondernemers juist benadrukken dat je die mindset (nieuwsgierigheid, initiatief, kansen zien en fouten durven maken) wél kunt aanleren. Daardoor ontdekken veel mensen pas laat dat ondernemen überhaupt een optie is. Gemiddeld beginnen ondernemers pas rond hun 42e, vaak na tien jaar of langer in loondienst. Ruim 8 op de 10 ondernemers pleit daarom voor ondernemerschap als keuzevak, niet om op je 16e een bedrijf te starten, maar om jongeren beter voor te bereiden op een snel veranderende arbeidsmarkt.

Het onderzoek laat ook zien dat de route naar ondernemerschap zelden rechtlijnig is. Hoewel de meeste ondernemers een hbo-, wo- of mbo-opleiding afronden, doet één op de drie uiteindelijk totaal ander werk dan waarvoor ze zijn opgeleid. Vrijheid is veruit de belangrijkste reden om de stap naar het ondernemerschap te zetten (69%), gevolgd door meer uitdaging en een betere werk-privébalans. Ondernemers leren bovendien vooral in de praktijk: 95% noemt die als belangrijkste leerplek, terwijl minder dan de helft het diploma doorslaggevend vindt. Toch hebben ruim 8 op de 10 geen spijt van hun studie, omdat juist de brede vaardigheden (plannen, samenwerken, kritisch denken) hen later helpen. De rode draad: ondernemen leer je door te doen, maar het zaadje kan veel eerder geplant worden.

Bron: Knab

Mannen zijn nog steeds in de meerderheid: 36% van de zzp’ers is vrouw

Uit nieuw onderzoek van ZiPconomy, in samenwerking met HeadFirst Group en ONL voor Ondernemers, blijkt dat het aandeel vrouwelijke zzp’ers al bijna tien jaar langzaam daalt. Terwijl vrouwen bijna de helft van alle werknemers vormen (49,5% in 2025), blijft hun aandeel onder zelfstandigen steken op 36%, iets lager dan in 2015 (37,6%). Vooral bij zelfstandigen met personeel is het aandeel vrouwen nog lager: 24,5%. Vrouwelijke zzp’ers werken vaker alleen voor particulieren (44% versus 26% bij mannen) en verkopen minder producten dan tien jaar geleden (27,8% tegenover 34,6% in 2015). Marion van Happen (HeadFirst Group) benadrukt dat ondernemerschap toegankelijker moet worden, omdat veel vrouwen loondienst als veiliger ervaren, terwijl zelfstandigheid juist meer flexibiliteit en eigen regie kan bieden.

Toch zijn er ook positieve trends te zien. Vrouwelijke zzp’ers die hun hoofdinkomen uit hun onderneming halen, zijn vaker hoger opgeleid (59,4% versus 48,1% gemiddeld) en hebben gemiddeld meer klanten dan mannen, waardoor ze minder afhankelijk zijn van één opdrachtgever. Het verschil tussen CBS- en KVK-cijfers laat zien dat vrouwen zzp-schap vaker als bijverdienste inzetten; KVK registreert een stijging van 36% in 2013 naar 39% in 2023. Vrouwen zijn net zo tevreden over het zzp-bestaan als mannen, al geeft een iets hoger percentage (13,2%) aan liever in loondienst te willen werken. Volgens Josette Dijkhuizen kan een deel van de relatieve daling worden verklaard door risicomijdend gedrag, versterkt door sectoren die tijdens de coronapandemie zwaar werden getroffen.

Bron: ZiPconomy

Lees hier al het nieuws van ikwordzzper.nl