Het is natuurlijk een nobel en goed bedoeld plan: een verplicht pensioenstelsel voor zzp’ers. Hiermee wil men de bijna miljoen zzp’ers behoeden voor een groot probleem als zij stoppen met werken. Echter, deze maatregel staat haaks op de vrijheid van ondernemerschap en uit de praktijk blijkt dat veel zzp’ers er niet op zitten te wachten.
AOW
Het aantal zzp’ers neemt al jaren enorm toe. Inmiddels zijn er bijna een miljoen actief, waarvan een flink aantal niet verzekerd is en geen pensioen opbouwt. Zij vormen een risicogroep. Als ze niet kunnen werken wegens ziekte of arbeidsongeschiktheid kunnen ze alleen een beroep doen op de bijstand, niet bepaald een vetpot. Bovendien hebben ze een probleem als ze stoppen met werken, omdat ze dan alleen een beroep kunnen op de AOW, wederom geen vetpot. Er gaan stemmen op om zzp’ers verplicht te laten deelnemen aan collectieve verzekeringen en pensioenfondsen om ze te behoeden voor deze problemen.
Pensioenplicht?
Voor zelfstandige schilders geldt al een pensioenplicht. Daar is niet iedereen blij mee. Het FD heeft een verhaal opgetekend van een anonieme schilder die de pensioenplicht op eenvoudige wijze heeft kunnen ontlopen. Hij heeft zijn inschrijving in de KvK gewijzigd van ‘schildersbedrijf’ naar ‘klusbedrijf’. Daardoor viel hij niet meer onder de pensioenplicht. Hij is nog niet door de mand gevallen. Volgens Charles Verhoef, voorzitter van Zelfstandigen Bouw, zijn er veel meer zzp’ers die deze truc hebben uitgehaald.
Te hoge premie
In het FD worden twee belangrijke redenen genoemd waarom zitten de zzp’ers niet te wachten op een verplicht pensioenfonds. Ten eerste druist het in tegen de vrijheid van het ondernemerschap. Veel zzp’ers zijn juist voor zichzelf begonnen vanwege deze vrijheid. Ze willen zelf bepalen of en hoe ze sparen voor hun oude dag. Een verplicht pensioenfonds staat er haaks op. De tweede reden is dat de verplichte pensioenpremie te hoog wordt bevonden. Bovendien beweegt de hoogte van de premie te weinig mee met het wisselende inkomen van zzp’ers. De ene maand verdient een zzp’er veel, de andere keer wat minder of zelfs niks. Maar de hoge premie moet altijd betaald worden. Dat roept weerstand op.
Controle
Het voorbeeld van de schilders toont aan dat zzp’ers die niet mee willen doen aan een verplicht pensioenfonds – en dat zijn er nogal wat – altijd wel een manier vinden om er onderuit te komen. Hierdoor ontstaat er een oneerlijk speelveld. Zzp’ers die de hoge premies ontlopen kunnen een lager tarief vragen dan hun pensioenpremiebetalende concurrenten. De eerdergenoemde anonieme schilder geeft dit ruiterlijk toe. Het gevolg in de schildersbranche is dat er controleurs nodig zijn die schilders tegen wil en dank in het verplichte pensioenkeurslijf moeten duwen. Stel je eens voor hoe groot dat leger van controleurs moet zijn als de pensioenplicht geldt voor álle zzp’ers…
Schaf de pensioenplicht voor schilders af en voer het pensioenfonds voor andere zzp’ers niet in. Hoewel zzp’ers er goed aan doen te sparen voor later, moet dit niet verplicht gesteld worden. Leg die verantwoordelijkheid bij de zzp’ers zelf. Daarvoor zijn ze ondernemer geworden!
En de zzp’ers die wel collectief verzekerd willen zijn én pensioen willen opbouwen? Die kunnen gaan payrollen!
